Jüpiter gezegeninin uydularını keşfetmek amacıyla Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından hazırlanan Juice uzay aracı, kötü hava koşulları nedeniyle bir günlük gecikmenin ardından Fransız Guyanası’ndaki uzay limanından fırlatıldı. ESA’dan yapılan açıklamaya göre, fırlatmadan yaklaşık 27 dakika sonra 1.500 kilometre yüksekliğe ulaşan Juice, kendisini taşıyan Ariane 5 roketinden ayrıldı. Böylece Jüpiter’e yolculuk resmen başlamış oldu.
Misyonun amacı, Jüpiter’in buzullarla kaplı üç uydusu Ganymede, Europa ve Callisto’da yaşam belirtileri aramaktır. Bu uydularda yaşamın mümkün olup olmadığı ve geçmişte yaşam olup olmadığı araştırılacak.
Jupiter Icy Moons Explorer veya kısaca Juice olarak adlandırılan uzay aracının seyahat etmesi sekiz yıl sürecek.
Juice projesi birçok açıdan ilk olma özelliğini taşıyor. Ariane 5 roketi ile gönderilecek olan uzay aracı, başka bir gezegenden (Jüpiter) uydusuna gerçek yörünge değiştiren ilk uzay aracı olacak. Ayrıca Dünya’nın uydusu olan Ay’dan başka bir uydunun yörüngesine ilk kez girilmiş olacak. Görevin toplam maliyeti yaklaşık 1,6 milyar Euro’dur. ESA’ya göre, Juice “şimdiye kadar uçurulmuş en güçlü uzaktan algılama da dahil olmak üzere dış güneş sisteminde birçok yüksek teknoloji sistemi içeriyor.
Görev ESA’ya ait olsa da, Amerikan Uzay ve Havacılık İdaresi NASA, Japon Uzay Ajansı JAXA ve İsrail Uzay Ajansı da bazı donanım araçlarının üretimine katkıda bulundu.
Her şey yolunda giderse Temmuz 2031’de hedefine ulaşacak olan Juice, Kasım 2034’e kadar Jüpiter’in üç uydusu üzerinde 35 uçuş gerçekleştirecek. Daha sonra Ganymede yörüngesinde dolaşacak ve 2035’e kadar buradan bilgi toplayacak.
Juice aracını taşıyan Ariane 5 roketiFotoğraf: Stephane Corvaja/ESA/AP/picture Alliance
İşte bu görevle ilgili bazı heyecan verici temel bilgiler:
Jüpiter, güneş sistemimizdeki en büyük gezegen
Juice görevi üç ayı hedeflese de, Jüpiter’in bilinen toplam 95 uydusu vardır. Güneş sistemimizdeki en büyük gezegen olan Jüpiter, toplam diğer tüm gezegenlerin iki katı kütleye sahiptir. NASA’nın ölçütüne göre, Dünya madeni para büyüklüğünde olsaydı, Jüpiter bir basketbol topu büyüklüğünde olurdu.
Jüpiter’in büyüklüğü ona güçlü bir manyetik alan sağlar. Juice’ın görevinin bir kısmı, bu alanın gezegenin yörüngesindeki buzlu ayları nasıl etkilediğini keşfetmek.
Bilim adamları aslında manyetik alanın gazları Jüpiter’in uyduları arasında hareket ettirdiğini biliyorlar. Gezegenin üçüncü büyük ayı olan Io’daki volkanlardan salınan kükürt ve oksijen, Juice’un keşfedeceği üç uyduya da ulaşıyor. Araştırmacıların Juice aracılığıyla öğrenmek istediği şey, bu sürecin nasıl çalıştığıdır.
Keşfedilecek Jüpiter uyduları
Juice’un araştıracağı uydular Ganymede, Callisto ve Europa, 1610 yılında İtalyan astronom Galileo Galilei tarafından keşfedildi. Biri Io olmak üzere dört “Galileo uydusundan” üçü, bu uydular güneş sistemimizde Güneş veya Dünya dışında bir nesnenin yörüngesinde dönen ilk cisimlerdir.
Juice görevinin birincil hedefi olan Ganymede, güneş sistemimizde kendi manyetik alanını üreten tek uydudur. 5.268 kilometrelik çapı ve demir yüklü bir sıvıdan oluşan metalik çekirdeği ile güneş sistemimizdeki en büyük uydudur. Yeraltı okyanusunun, Dünya üzerindeki tüm okyanusların toplamından daha fazla su içerdiği düşünülüyor.
Juice uzay aracının Jüpiter yolculuğu başlıyorFotoğraf: ESA/ATG Medialab/AP/picture Alliance
Jüpiter’in en büyük ikinci ayı olan Callisto’nun yörüngesinde dönen ESA’daki bilim adamları, Juice’nin gezegenin ilk günlerinde Jüpiter çevresindeki çevre hakkında bilgi toplayacağını umuyor. Callisto eşit parçalarda kaya ve buzdan oluşuyor ve 100 kilometreden daha derin bir yer altı sıvı okyanusuna sahip olduğu düşünülüyor.
Europa ise Dünya’nın ayından biraz daha küçüktür ve ayrıca bir yeraltı okyanusu içerir. Silikat kayadan oluşan gök cisminin kabuğu buzdan yapılmıştır. Bilim adamları, Europa’nın uzaya su buharı püskürttüğünü düşünüyor. Misyonun ana hedefleri arasında Europa’da yaşam belirtileri ve su birikintileri olup olmadığını keşfetmek yer alıyor.
Aşırı soğuk ve çok sıcak koşullarda devam edecek görev
Juice uzay aracı tehlike koşullarında çalışacaktır. Jüpiter ve uydularının etrafındaki bölge, güneş sistemimizdeki en yoğun radyasyon ortamlarına sahiptir. Aslında devasa bir gaz kütlesi olan Jüpiter’in etrafındaki sıcaklık -230 santigrat derecedir. Öte yandan, Juice’nin Jüpiter’e ulaşmak için geçmesi gereken Venüs çevresindeki sıcaklık 250 santigrat derecedir.
Yerçekimi ile desteklenen uçuşun, uzay aracını 2031 yılında Jüpiter’deki varış noktasına ulaştırması planlanıyor. Juice görevindeki araştırmacılar, Jüpiter’in atmosferi, manyetik alanı ve bunların birbirleriyle nasıl etkileşime girerek gezegenin uydularını nasıl etkiledikleri hakkında çeşitli soruları yanıtlamayı hedefliyor.
Bu soruların cevaplarının bilim adamlarının gezegenlerin temel fiziğini ve nihayetinde Jüpiter’in uydularından birinde yaşamın mümkün olup olmadığını daha iyi anlamalarına yardımcı olacağı umulmaktadır.
DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?
